Mustafa Kemal’in manevi kızı Ülkü Adatepe’nin, CHP ve İş Bankası’na açtığı davayla ilgili reddihakim talebi, 3 bin 500 TL’lik disiplin cezası uygulanarak reddedildi.
Mustafa Kemal’in manevi kızı Ülkü Adatepe’nin çocuklarının CHP ile Türkiye İş Bankası aleyhine açtığı miras davasında, “dosyanın, Adatepe’ye eksik ödendiği iddia edilen 74 yıllık alacağın faiziyle birlikte hesaplanması için bilirkişiye gönderilmesi” kararını veren hakimle ilgili yapılan reddihakim talebi, üst mahkemece 3 bin 500 liralık disiplin cezası uygulanarak reddedildi.
İstanbul 4. Asliye Hukuk Mahkemesi’nin Mustafa Kemal’in son ikametgah adresinin Ankara’da bulunması nedeniyle 1 Ocak 2018’de yetkisizlik kararı verdiği miras davasının dosyası, varislerin avukatlarından Osman Ersin Kozanhan’ın Yargıtay 11. Hukuk Dairesi’ne yaptığı itirazın kabul edilmesi ve kararın bozulması üzerine İstanbul’daki mahkemesine gönderildi.
2013’te 1 milyar 778 milyon TL talep edilmişti
Davanın görüldüğü mahkeme, geçen mart ayındaki duruşmada Yargıtay 11. Hukuk Dairesi’nin bozma ilamına uyulmasına hükmederek, 2013 yılında davalılara gönderilen ihtarnameye göre 1 milyar 778 milyon liranın üzerinde tutacağı belirtilen miras miktarının da hesaplanarak tespit edilebilmesi için dava dosyasının bilirkişi heyetine gönderilmesini kararlaştırdı.
Mahkeme, davalı kurumların zaman aşımı ve husumet itirazlarının, hükümle birlikte değerlendirilmesini de karara bağladı.
Yargıtay yerel mahkemeyi haklı buldu
Davalı CHP ve İş Bankası avukatları, itirazlarına rağmen dosyanın hesaplama için bilirkişiye gönderilmesine karar veren mahkeme hakimiyle ilgili hakimin çekilmesi ve reddihakim talebinde bulundu. Talebe bakan itiraz makamı İstanbul 5. Asliye Hukuk Mahkemesi, 18 Temmuz’da verdiği kararla bu talepleri reddetti.
Bu karara da itiraz eden davalı taraf avukatları, Yargıtay 20. Hukuk Dairesi’ne başvurarak, reddihakim taleplerinin reddedilmesiyle ilgili kararın düzeltilmesini istedi.
Daire, 24 Eylül’de hazırladığı ilamla, hakimin çekilme istemiyle ilgili itirazları reddedip, mahkemenin verdiği ret kararını onadı. Reddihakim talebiyle ilgili ise reddihakim talebi ve nedenlerine yönelik, mahkeme tarafından inceleme veya değerlendirme yapılarak olumlu veya olumsuz bir karar verilmediğini hatırlatan daire, reddihakim istemine ilişkin yerinde görülen temyiz itirazlarının kabulüne ve mahkeme kararının, reddihakim talebiyle ilgili yeni bir karar verilmek üzere bozulmasına yönelik hüküm kurdu.
Reddihakim talebi tekrar reddedildi
Yargıtay ilamından sonra reddihakim talebini tekrar değerlendiren ve kararını açıklayan İstanbul 5. Asliye Hukuk Mahkemesi, davalı CHP avukatının 31 Mayıs tarihli dilekçesinde, zaman aşımı ve dosyanın bilirkişiye gönderilmesine yönelik itirazlarını özetleyerek, İstanbul 4. Asliye Hukuk Mahkemesi’nin 7 Mart tarihli duruşmasında, davalıların zaman aşımı ve husumet itirazlarının esas hükümle birlikte değerlendirileceği yönünde ara karar oluşturduğunu hatırlattı.
Aynı mahkemenin 16 Mayıs’ta oluşturduğu ara kararla, “davalı İş Bankası’nın husumet itirazının hükümle değerlendirilmesi, ara karardan rücu edilmesi ve CHP’nin aktif husumet yokluğu nedeniyle davanın reddine yönelik talebinde bilirkişi incelemesi yapılmadan davanın reddi taleplerinin reddine karar verilerek bilirkişi incelemesi hususunda karar oluşturduğu” bilgisini aktaran İstanbul 5. Asliye Hukuk Mahkemesi, hakimin reddi sebeplerinin yerinde olmadığı için talebin reddine dair karar verilmesi gerektiğini bildirdi.
CHP’ye para cezası
Reddihakim talebini Hukuk Muhakemeleri Kanunu’nun 36. ve devamı maddeleri gereğince reddeden mahkeme, “ret talebinin kötü niyetle yapıldığının anlaşılması ve esas yönünden kabul edilmemesi” nedenleriyle talepte bulunan davalı hakkında 3 bin 500 lira disiplin para cezasına hükmedilmesine yönelik hüküm de kurdu.
Davalı taraf avukatları, bu kararla ilgili de kararın iptali için bir kez daha Yargıtay 20. Hukuk Dairesi’ne başvurdu.
Kararın tekrar onanması durumunda dosyanın, davayı yürüten İstanbul 4. Asliye Hukuk Mahkemesi tarafından, üniversitelerde hesap uzmanlarından oluşan bilirkişilere gönderilmesi ve bilirkişilerce Ülkü Adatepe’nin mirasçılarının alacaklarının hesaplanması beklenecek.
Karara ilişkin AA muhabirine açıklama yapan davacı avukatı Osman Ersin Kozanhan, CHP’nin reddihakim talebini davayı uzatmaya yönelik yaptığını öne sürerek, “CHP yapılacak hesaplama neticesinde ortaya çıkacak olan 1 milyar liranın üzerindeki bedeli ödememek için bu tür yollara başvuruyor.” dedi.
Süreç
Sakarya’da 1 Ağustos 2012’de geçirdiği trafik kazasında yaşamını yitiren Mustafa Kemal’in manevi kızı Ülkü Adatepe’nin çocukları Ahmet Kemal Doğançay ve Ali Kemal Doğançay, avukatları aracılığıyla İstanbul 4. Asliye Hukuk Mahkemesi’ne, Mustafa Kemal’in 5 Eylül 1938’de düzenlediği vasiyetnamesi gereğince Ülkü Adatepe’ye bırakılan mirastan doğan alacak ve tazminat miktarının tespit edilmesi için dava açmıştı.
Mahkemeye sunulan dilekçede, Ülkü Adatepe’nin de aralarında bulunduğu altı kişiye, o zamanın koşullarına göre ayda 200 lira pay verilmesi gerektiğine işaret edilerek, Mustafa Kemal’in manevi kızı Adatepe’ye, 1 Ağustos 2006’da 5 bin 500, daha sonra kademeli olarak 10 bin ve son olarak ölümünden önce 2012 yılında 15 bin lira nema ödemesi yapıldığı belirtilmişti.
İş Bankası uhdesindeki nakit ve hisse senetleri ile bunlara karşılık gelen CHP’nin hissesi, bankanın ulaşmış olduğu ekonomik büyüklük, sermaye tutarı ve tüm ekonomik varlıkları dikkate alındığında ödenen payın çok düşük olduğu savunulan dilekçede, Mustafa Kemal’in vasiyetnamesine uyulmadığı ileri sürülmüştü.
İhtarname çekilen İş Bankası’ndan verilen yanıtta, vasiyetnamede CHP’nin mahsup mirasçı, İş Bankası’nın ise sırf para ve hisse senetlerinin nemalandırılmasını temin etmek üzere “vasiyeti tenfiz memuru” olarak yer aldığı aktarılan dilekçede, “İş Bankası’nın sorumluluğu CHP’ye yüklediği, CHP’nin ise ihtarnameye yanıt vermediği” savunulmuştu.
Yargıtay kararı bozdu
Davayı 12 Şubat 2014’teki duruşmada karara bağlayan İstanbul 4. Asliye Hukuk Mahkemesi, davacıların belirsiz alacak davası açmalarında hukuki yarar bulunmadığı ve dava şartı yokluğu nedeniyle davanın usulden reddine karar vermişti.
Kararın temyiz edildiği Yargıtay Hukuk Dairesi, yerel mahkemenin verdiği kararı bozmuş, bunun üzerine dava İstanbul 4. Asliye Hukuk Mahkemesi’nde yeniden görülmeye başlanmıştı.
Mahkeme, 1 Şubat 2018’de ise Mustafa Kemal’in son ikametgah adresinin Ankara’da bulunması nedeniyle bu kez yetkisizlik kararı vermişti. Bu kararla ilgili, davacı Ahmet Kemal Doğançay’ın avukatı Osman Ersin Kozanhan ile davalı Türkiye İş Bankası avukatları temyiz başvurusunda bulunmuştu.
Adatepe’nin varislerinin itirazını kabul eden Yargıtay 11. Hukuk Dairesi, davalılardan Türkiye İş Bankası’nın yerleşim yerinin İstanbul’da olması nedeniyle davanın İstanbul’da görülebileceğini belirtmiş, esasa girilmesi gerekirken, yazılı şekilde yetkisizlik kararı verilmesi nedeniyle de yerel mahkeme kararını bozmuştu. Bu hükmün ardından dava yeniden İstanbul 4. Asliye Hukuk Mahkemesi’nde görülmeye başlanmıştı.