1 Haziran’la 15 ilde normalleşme başladı ancak kaygı verici haberler Anadolu’dan geliyor. Vakaların neredeyse sıfırlandığı Mersin, Gaziantep gibi birçok kentte büyükşehirlerden akınlar ‘pozitif’ sayılarını patlattı. Alarm zillerini çaldıran son örnek ise Diyarbakır oldu. Kentte bir haftada virüse yakalananların sayısı 300’ü aştı. Bire düşürülen klinik sayısı 5’e çıkarıldı.
Normalleme adımlarıyla birlikte pek çok konuda getirilen kısıtlamalar kaldırıldı. Ancak bazı konularda yasaak olmasına rağmen vatandaşlar normalleşmiş gibi davrandı. Başta Doğu ve Güneydoğu’da olma üzere Anada kaçak düğünler, taziye çadırları, bayramlaşmalar ve misafirlikler vakaların tekradan artışa geşmesine neden oldu. Sosyal mesafenin hiçe sayıldığı, maske kullanımının ciddiye alınmadığı görüntüler üzerine Sağlık Bakanı Dr. Fahrettin Koca’nın da sık sık yaptığı uyarılara uzmanlar da dikkat çekti. Kahramanmaraş’ta nişan, Vatan’da taziye çadırları, Bolu, Sivas ve Bursa’da misafirlikler, Gaziantep’teki toplu taşımada kurallara uyulmaması, İsmir ve İstanbul’da yasaksız haftasonunda park-bahçe ile piknik analnlarına akının olması ve son olarak Diyarbakır’dan gelen son rakamlar soayal hayata gelen seyehat serbestisinin ikinci bir dalgaya neden olabileceği endişesini doğrudu. Diyarbakır’da son bir haftalık süreçte korona tanısı konulan hasta sayısı 300’ü geçti.
KARANTİNA KARARLARI ALINDI
Türkiye’de koronavirüsle mücadelede 1 Haziran itibarıyla hayata geçen kontrollü normalleşme süreciyle Diyarbakır’da oluşan rehavet, vakalarda artışa neden oldu. Vakalardaki artışın en büyük etkisi ise vatandaşların tedbirlerine yeterince uymadıklarından kaynaklandığı ortaya çıktı. Vakalarının artmasını değerlendiren Diyarbakır Valiliği, kent genelinde maskesiz dolaşmanın yasaklandığını duyurdu. Özellikle 1 Haziran’dan itibaren koronavirüs vakalarının artmasıyla kent merkezi ve birçok ilçedeki mahalle ve yerleşim yerleri karantinaya alındı. Diyarbakır’da son bir haftalık süreçte pozitif tanısı konulan hasta sayısı 300’ü geçti. İkinci dalga endişesi yaşanan kentteki iki pandemi hastanesindeki bire düşürülen klinik sayısı 5’e çıkarıldı. Yatak kapasitelerinin dolduğu hastanelerde yeni tanı konulanlar, evlerinde izole ediliyor.
VAKA SAYILARINA YETİŞEMİYORUZ
Diyarbakır’da koronavirüs vakalarının artması nedeniyle korkutan uyarıyı Dicle Üniversitesi Enfeksiyon Hastalıkları ve Klinik Mikrobiyoloji Ana Bilim Dalı Öğretim Üyesi ve Kovid-19 Yoğun Bakım Koordinatörü Prof. Dr. Recep Tekin yaptı. Tekin, Türkiye’de ikinci dalganın yaşanıp yaşanmayacağı tartışması sürerken, Diyarbakır’ın ikinci dalgaya yakın bir durumun söz konusu olduğu belirtildi. Diyarbakır’da pandemiyle mücadele eden iki hastaneden biri oldukların anlatan Tekin, artan vakalar nedeniyle klinik sayılarını artırdıklarını belirterek şunları söyledi:
YETERİNCE MASKE TAKILMIYOR
“Özellikle bayram sonrası ve 1 Haziran’daki normalleşme süreci başladıktan sonra halkımızda rahatlama süreci de başladı. Bu durum vakaların artmasına neden oldu. Bayram öncesinde kliniklerimizi kapatmıştık. Sadece bir klinikle hizmet veriyorduk. Şu an birkaç klinik daha açmak zorunda kaldık. Neredeyse vaka sayılarına yetişemez olduk. Özellikle ilçelerden gelen vakalarla birlikte hastanede kapasitemiz dolmak üzere. Bu şekilde hizmet vermekten zorlanıyoruz. Normalleşme sürecinin başlamasının ardından dikkatimizi çeken bir durum ise toplu yerlerde bulunuyoruz. Sosyal mesafe kurallarına uygulayıp, yeterince maske takılmadığını görüyoruz. Diyarbakır’da artan vaka sayılarına baktığımızda ikinci dalgaya yakın bir durum söz konusu şu an için. Bu hızla devam edersek Diyarbakır ikinci dalgayı da aşacak gibi görünüyor” dedi. Öte yandan kentte 10 minibüs sürücüsünde virüs tespit edildi. Sürücüler tedaviye alınırken, filyasyon ekipleri minibüslerde yolculuk yapanların tespiti için çalışma başlattı.
BÖYLE GİDERSE BULAŞMA RİSKİ ARTAR
Yaşanan rehavet ve sıayal mesafeye uyulmaması konusunda bir uyarı da Bilim Kurulu üyesi Prof. Dr. Mehmet Cehyan’dan geldi. “Yeni vaka sayısı günlerdir bin civarında. Kısıtlamanın olmadığı hafta sonu fiziki mesafeye dikkat edilmemesi de ikinci dalga riskini arttırıyor” diyen Ceyhan “Bu böyle devam ederse birincisi vaka sayısında artmalar da göreceğiz. İkincisi hep ölüm oranı artar ve ölüm riski artar diye toplumun genelinden uzak tuttuğumuz 65 yaş üzerindeki kişilere bulaş da artacak. O zaman ölümler de artmaya başlayacak” uyarısı yaptı. Ceyhan, bu şekilde devam ederse kaldırılan birçok önlemin geri döneceği görüşünde. Haftasonu yaşanan hareketliliği değerlendiren Ceyhan, kaygının yok olduğunu söyledi ve uyardı: “Virüsün bulaşıcılığında bir azalma falan yok.” Sahilde mesafeyi hiçe sayarak eğlenenler ile ilgili ve çocuğuyla maskesiz minibüse binen kadınla ilgili dikkat çeken ifadelere yer veren Bilim Kurulu üyesi, tedbirlerin kaldırıldığı İran’da vaka artışlarının görülmesini de hatırlatarak “Bunun şakası yok. Maskesiz, mesafesiz yapılan her temasız bir sonucu olacaktır” dedi. Maske ve mesafe kurallarına vurgu yapan Ceyhan, “Sadece maske takarak yüzde 86 oranında korunuyorsunuz maske olmadan mesafe kuralına uyarsanız yüzde 82 ikisini birden uygularsanız yüzde 97 oranında korunuyorsunuz” ifadelerini kullandı. Ceyhan “Maskenin ‘zorunlu’ hale gelmesi, takmayanlara da yaptırım uygulanmasını savunuyorum” diyor.
TEDBİRİ BIRAKMAK İÇİN ÇOK ERKEN
Seyehat ve sokağa çıkma kısıtlamalarının kalkmasıyla beraber sosyal mesafe ve maske gibi kuralların hiçe sayılması uzmanları da endişelendirdi. Mikrobiyoloji ve Enfeksiyon Hastalıkları Uzmanı Prof. Dr. Önder Ergönül “Önümüzdeki 5 gün sonunda vaka sayısında artış olduğu taktirde önlemleri yeniden sıkılaştırmak gerekebilir. Önlemleri bırakmayın” dedi. Koç Üniversitesi Tıp Fakültesi Enfeksiyon Hastalıkları ve Halk Sağlığı Öğretim Üyesi Ergönül “Toplum bağışıklığının bir ara daha yüksek olacağını düşünmüştük ama görülen o ki yapılan bazı küçük çaplı antikor testleri sonuçlarına göre şu an bu oran sadece yüzde 5 civarında. O yüzden toplum bağışıklığına ulaşmaktan çok çok uzağız. Hatta daha bile düşük çıkabilir bu oran. Bu nedenle tedbiri elden bırakmak için de çok erken” dedi.
ÇARE 81 İLDE MASKE ZORUNLULUĞU
Salgın sonrası önlemler arasında olan kapalı alanlar ve kalabalık alanlarda maske takma zorunluluğu bazı illerde başarılı bir şekilde uygulanıyor. Şimdiye kadara Kütahya, Kars, Elazığ, Erzurum, Iğdır, Şanlıurfa, Adıyaman, Afyonkarahisar, Aydın, Balıkesir, Bartın, Denizli, Düzce, Kastamonu, Muğla, Uşak, Rize, Karabük, Kayseri, Sakarya, Siirt, Tunceli, Kırıkkale, Kırklareli, Isparta, Burdur, Konya, Kahramanmaraş, Gaziantep, Gümüşhane, Bolu, Kocaeli, İzmir, Mardin, Amasya, Malatya, Zonguldak, Karaman, Diyarbakır ve Bursa’nın da aralarında olduğu 40 ilde maske zorunlu hale getirildi. Ancak sosyal dolaşımın artmasından dolayı maske zorunluluğunun bütün Türkiye’de uygulanması beklentisi daha da atrmaya başladı.