Alzheimer tedavisi için geliştirilen bir ilacın deney sonuçları, hastalığın ilerlemesini yavaşlattığını ortaya koydu. Bilim insanları bunun “tarihi bir gelişme” olduğunu söyledi.
Eisai ve Boigen şirketleri tarafından geliştirilen ilaç, erken teşhisin ardından uygulandığında işe yarıyor. Deneyin detaylı sonuçları henüz yayımlanmamış olsa da; paylaşılan kısıtlı veriler bile bilim dünyasında umut yaratmaya yetti.
Zeka kıvraklığı
Lecanemab adlı ilaç, Alzheimer hastalığına yakalanan insanların beyninde biriken toksik beta-amiloid proteinlerini ortadan kaldırıyor. Bugüne kadar onlarca farklı ilaç denenmiş lakin hiçbiri başarılı olamamış; bu durum da hastalığın gerçekten amiloidlerden kaynaklanıp kaynaklanmadığının sorgulanmasına yol açmıştı.
Bu seferki deneye, hastalığın erken evrelerinde olan 1.795 gönüllü katıldı. İki haftada bir Lecanemab enjekte edilen hastaların hafızaları ve zeka kıvraklıkları test edildi.
18 aylık deney sürecinde bu ilacı alanlarda, plasebo verilen diğer deneklere kıyasla, bilişsel gerilemenin yüzde 27 oranında yavaşladığı tespit edildi. Beyindeki toksik proteinin miktarı da azaldı.
Öte yandan ilacın beyinde şişme ve baş ağrısı gibi yan etkilere sahip olduğu anlaşıldı. İlaç diğer bunama hastalıklarında işe yaramazken sadece Alzheimer hastalarına iyi geliyor.
‘Cesaret verici’
Biogen yöneticisi Michel Vounatsos “Bu sonuçlar hastalar ve aileleri için umut verici. İlaç onay alırsa Alzheimer’ın ilerleyişini yavaşlatabilecek ve hastaların bilişsel yeteneklerini anlamlı bir oranda etkileyebilecek” dedi.
Şirketler ABD, Avrupa ve Japonya’da lisans başvurusuna hazırlandıklarını duyurdu.
İngiltere’de Alzheimer üzerine çalışan sivil toplum örgütü Alzheimer’s Research UK’in yöneticisi Dr. Susan Kohlhaas, bunun bir “dönüm noktası” olduğunu ve “bunama araştırmalarında tarihi bir ana tanıklık ettiğimizi” söyledi.
Kohlhaas, bunun bir nesildir bulunan ilk bilişsel kaybı yavaşlatıcı ilaç olduğuna dikkat çekti.
University College London’dan Prof. John Hardy, sonuçların “cesaret verici” olduğunu söyledi ve Alzheimer için bugüne kadar yapılan deneyler arasında ilk olumlu sonucun alındığını ekledi:”Bilişsel gerileme üzerindeki etkisi mütevazı lakin gerçek. Bu ‘sihirli bir hap’ değil lakin kesinlikle yeni bir yol açtı.”
Tartışmalı ilacı da aynı şirketler üretmişti
Bu iki şirket daha önce tartışmalara yol açan Aducanumab adlı Alzheimer ilacını da geliştirmişti.
Fakat bu ilacın ABD’de piyasaya sürülmesi eleştirilmiş, Avrupa Birliği gerçekten işe yarayıp yaramadığı konusunda yeterli kanıt olmadığı gerekçesiyle lisans vermemişti. İki şirketin yeni ilacının ilk sonuçları ise öncekine kıyasla çok daha net. Deneyin tam sonuçlarının Ekim’den sonra açıklanması bekleniyor.
University College London’dan yaşlılık psikiyatrisi profesörü Rob Howard, “Bu çok net bir şekilde pozitif bir sonuç ve Alzheimer tedavisi için tarihi bir an” diyor: “Bunu ne zamandır beklediğimizi Tanrı biliyor.”